GRAPHÉ NGHĨ GÌ VỀ VẤN ĐỀ ĐẠO NHÁI TRONG THỜI TRANG?

Posted on 24 February, 2022

Thời trang & Nghệ thuật – Đạo nhái, Ăn cắp, Cảm hứng hay Kế thừa luôn là những chủ đề gây nhiều tranh cãi từ trước tới nay. Gần đây nhất là scandal “Nữ đại gia Đ.D.B đạo váy Kendall Jenner trong tiệc sinh nhật” và hàng ngàn tin tít giật gân khác mỗi ngày mà chúng ta thường gặp: NTK “mượn” ý tưởng, ca sĩ/diễn viên mặc đạo nhái, local brand “ăn cắp” ý tưởng, thương hiệu lớn “lấy” thiết kế từ ABC-XYZ,… và câu chuyện muôn thuở về hàng Real vs. Fake.

SỞ HỮU TRÍ TUỆ TRONG THỜI TRANG

Thực tế rằng, không chỉ riêng Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, cho dù một thương hiệu khác có copy y chang mẫu của mình, họ cũng khó lòng bị kiện. Vì việc đăng ký bản quyền cho một nguyên mẫu thiết kế luôn tốn kém rất nhiều thời gian, quy trình, tiền bạc và không phải cái nào cũng có thể đăng ký sở hữu trí tuệ. Mà cho dù có đăng ký được cũng không thể đánh bản quyền hết 100% tất cả chi tiết từ từng đường may, mũi chỉ hay cách may (trừ những thiết kế có hoạ tiết/chi tiết vô cùng độc đáo khác biệt). Hiển nhiên, nếu cứ mỗi một nhà mốt đăng ký một chi tiết, điều này đồng nghĩa sẽ chẳng còn một sản phẩm thời trang nào có thể tồn tại hoàn toàn khi không dính loại chất liệu này thì cũng kiểu dáng kia. Ví dụ thiết kế cổ tròn/cổ vuông hay form đầm ngắn/dài/ôm/rộng trong danh sách vi phạm, vậy thời trang sẽ không còn là thời trang và cũng không thể phát triển mạnh mẽ như bây giờ.

ĂN CẮP HAY KẾ THỪA? AI ĐÚNG AI SAI?

Song, vấn đề đạo nhái trong thời trang rất khó phân định Đúng – Sai vì còn tùy thuộc vào người sáng tạo trong lĩnh vực kinh doanh này, và từng quyết định đều sẽ có ảnh hưởng tương ứng đến hình ảnh và tập khách hàng của chính thương hiệu. Như Zara dù có “vay mượn” hàng trăm ngàn ý tưởng, cóp nhặt mỗi nơi một chút sau đó mang về “xào” thành một thiết kế “của mình” để lách luật. Thì mặt khác còn do nhu cầu thị trường, vì thời trang nhanh họ cũng có một lượng lớn khách hàng tiềm năng có nhu cầu khi không phải ai cũng đủ khả năng chi trả tủ quần áo mình toàn đồ hiệu từ các Nhà thiết kế (NTK) lớn với giá tiền đắt đỏ, nên hầu như khách hàng vẫn sẵn sàng mua những món đồ na ná nhau lại còn rẻ hơn rất nhiều để thỏa niềm đam mê của mình.

“Copy có thể là Đạo Nhái, nhưng Giống chưa chắc là Copy.”

TRONG QUY TRÌNH THIẾT KẾ, GRAPHE CÓ THAM KHẢO MẪU CÓ SẴN, THAM KHẢO XU HƯỚNG KHÔNG? VÀ THAM KHẢO NHƯ THẾ NÀO?

Tham vấn dòng chảy lịch sử, nghiên cứu xu hướng thị trường, liên tục tìm tòi các concept đã và đang thịnh hành. Trong quá trình thiết kế, Graphé vẫn xem pinterest, *WGSN, v.v. để tham khảo, vì quá trình này là cần thiết để cân bằng cá tính sáng tạo trong thời trang của riêng NTK và thị hiếu khách hàng. Đối với Graphé, “Chọn lọc và học hỏi những cái hay để kế thừa chứ không làm y hệt mà không hiểu được giá trị, không có cái riêng thì đó mới chính là SAO CHÉP.”

Ở một góc nhìn khác, những tổ chức dự đoán xu hướng như WGSN có những bản báo cáo xu hướng theo từng mùa, nhưng nói các nhà mốt lớn thiết kế dựa trên những bản báo cáo đó là không hoàn toàn đúng. Nó giống như tranh cãi cái trứng có trước hay con gà có trước. Là WGSN dự đoán được NTK sẽ thiết kế gì, hay NTK xem dự đoán của *WGSN rồi mới thiết kế? NTK dựa vào xu hướng tiêu dùng để làm BST, hay người tiêu dùng được định hướng tiêu dùng qua các chiến lược quảng cáo? Thật ra, xem báo cáo của WGSN cũng một phần như xem pinterest. Nó có rất rất nhiều nội dung, bảng màu, v.v. Nếu mình không xác định được mình muốn gì thì càng xem càng dễ bị loạn. Nên Graphé tin một người làm sáng tạo sẽ luôn có được phong cách riêng để tự tạo dấu ấn cho riêng mình trong tiềm thức khách hàng.

GRAPHÉ CÓ LO NGẠI THIẾT KẾ SẼ BỊ COPY?

KHÔNG HẲN! Vì:

Khó có thể nhái thiết kế của Graphé với chi phí tối ưu hơn, như không thể dùng máy rập nhiều kiểu may khác nhau trên cùng một thiết kế.
Thiết kế chỉ là một phần rất rất nhỏ trong sản xuất & kinh doanh thời trang. Không phải cứ chọn được mẫu đẹp là có thể kinh doanh thời trang thành công. Vd: một chiếc đầm ôm thiết kế, rất rất nhiều người có thể vẽ mẫu được, vô vàn người có thể mang rập về sao chép lại và may y chang, nhưng sẽ có những shop không bán được, có shop bán được với giá thấp hơn hoặc cao hơn..
Không mỗi Graphé, các thương hiệu đầu tư vào thiết kế đều biết các mẫu thành công sẽ dễ dàng bị nhái. Chưa kể đứng trước một thị trường vốn đã khốc liệt giờ lại có thêm sự hỗ trợ của công nghệ thì việc sao chép còn nhanh chóng hơn. Nhưng lựa chọn là người đi tiên phong hay người đi sau là tùy từng thương hiệu và thế mạnh của các NTK.
Dịch vụ Made-to-Order / May đo theo yêu cầu, cá nhân hoá số đo, chi tiết đến hoạ tiết của Graphé khiến từng thiết kế càng trở nên riêng biệt hơn, khi sản phẩm có thể nhái, nhưng chất lượng và phong cách thì không.

KẾT

Ngành thời trang có tính cạnh tranh rất cao. Để tồn tại được, mỗi thương hiệu đều phải có thế mạnh riêng và biết khắc phục các điểm yếu. Như đã đề cập, thiết kế chỉ là một phần rất nhỏ trong kinh doanh thời trang và Graphé muốn tập trung hoàn thiện mình nhiều hơn về một thương hiệu có cá tính và tinh thần theo chủ nghĩa Cân Bằng để đem lại giá trị và trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng, hơn là lo lắng về một vấn đề khó mà giải quyết được.

*WGSN là một công ty dự báo xu hướng của tổ chức Ascential, nhằm phân tích chính xác các xu hướng của người tiêu dùng và thị trường sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc định hướng và phát triển của thương hiệu trong tương lai gần.